De theorie van de meervoudige intelligenties

De visie van Gardner over meervoudige intelligenties is een afwijking van de traditionele psychometrische en cognitieve analyses. In plaats van zich uitsluitend te richten op de vaardigheden om informatie te verwerken, wijst Gardner op de rol van de neuropsychologie, de culturele ervaringen en de expertise die mensen door oefening verwerven. Hij wijst ook op de noodzaak om een verklaring te bieden voor de idiots savants, mensen met speciale gaven die voor de rest slecht scoren op intelligentietests. Juist ten aanzien van de kenniswerker weten we dat het vooral gaat hoe kennis gebruikt wordt en in dat opzicht opent de theorie van Gardner nieuwe perspectieven.
Hoewel de visie van Gardner niet door iedereen gedeeld wordt, vormt zij toch een synthese van veel verschillende henaderingen waartoe ook het recente pleidooi voor de emotionele intelligentie behoort (Goleman, 1995). De visie van Gardner maakt geen duidelijke predicties die experimenteel getoetst kunnen worden. Toch breiden de ideeën van Gardner de studie over de intelligentie uit naar nieuwe richtingen en helpen zij om de talenten, verwezenlijkingen en beperkingen van mensen te beschrijven op een manier die niet uitsluitend gebaseerd is op gestandaardiseerde testscores.

Ondanks het feit dat intelligentie al meer dan 100 jaar bestudeerd wordt, is er nog steeds geen consensus over de vraag of er slechts een type dan wel meerdere types van intelligentie bestaan. Factor-theoretici, zoals Spearman en Thurstone, hebben wel verschillende reeksen van onafhankelijke mentale vaardigheden voorgesteld. In essentie zijn ze het allemaal met elkaar eens dat de basis van de intelligentie gevormd wordt door de algemene g-factor die bij alle intelligente handelingen aangesproken wordt.
Er zijn echter een aantal problemen met deze benadering. Hoe kan zij bijvoorbeeld een verklaring bieden voor individuen met speciale talenten zoals de muzikale genieën Bach en Mozart? En wat met kinderen die het syndroom van de idiot savant vertonen? Sommigen van hen kunnen in een mum van tijd ongelooflijke rekenkundige bewerkingen uitvoeren, terwijl hun IQ lager is dan het gemiddelde (Treffert, 1992). Deze talenten lijken geen weerspiegeling te zijn van een algemene intelligentiefactor, maar eerder het gevolg van een specifieke vaardigheid.
Howard Gardner bouwde een theorie op van meervoudige intelligenties om buiten-gewone talenten op een beperkt gebied te verklaren. Volgens hem omvat intelligentie de vaardigheden om problemen in een bepaald gebied te detecteren en op te lossen en om uitkomsten te creëren. Samen vormen deze vaardigheden de basis voor de verwerving van nieuwe kennis binnen dit gebied.
Als intelligentie gebaseerd is op specifieke vaardigheden, dan zou je kunnen verwachten dat er een groot aantal van dergelijke intelligenties bestaan, maar dat is niet zo. Volgens Gardner lijken er slechts 8 types te zijn te weten:
verbaal/linguïstische intelligentie
logisch/mathematische intelligentie
visueel/ruimtelijke intelligentie
muzikaal/ritmische intelligentie
lichamelijke/kinesthetische intelligentie
interpersoonlijke intelligentie
intrapersoonlijke intelligentie
natuurgerichte intelligentie
Drie hiervan zijn behoorlijk traditioneel en je zou ze waarschijnlijk ook als eerste vermelden wanneer je gevraagd werd om de elementen van de intelligentie op te sommen.
De andere vier soorten intelligentie beklemtonen artistieke expressie, lichamelijke capaciteiten en persoonlijke interacties, en zijn bedoeld als een aanvulling voor de klassieke accenten op logica, wiskunde en wetenschap. Volgens Gardner (1982) zijn het ook de belangrijkste vormen van intelligentie!
Door het grootste deel van het mensdom en de geschiedenis heen zijn de processen en de producten van de artistieke creatie en perceptie veel indringender geweest dan die van de wetenschap-pen. In feite is het logische, wetenschappelijke denken ... nog altijd beperkt tot een kleine enclave van denkers; deelname aan literaire, muzikale of beeldende kunsten daarentegen is al duizenden jaren wijdverbreid. (Gardner, l982)
Voor meer informatie: http://members.ozemail.com.au/~caveman/Creative/Brain/mult_intell.htm